Aparaty ortodontyczne to „temat rzeka”. Różne rodzaje leczenia, które lekarz może dostosować do potrzeb pacjenta, dają naprawdę wiele możliwości modelowania planu leczenia. Czy leczenie ortodontyczne to dobry wybór?
Czytaj uważnie i dowiedz się, czym jest i jak działa aparat ortodontyczny oraz jak wygląda leczenie wady zgryzu.
Czym jest aparat ortodontyczny?
Potocznie nazwany aparatem na zęby, aparat ortodontyczny to urządzenie służące do korekty ustawienia zębów i wyrównywania zgryzu. Aparaty ortodontyczne pomagają przywrócić pewność uśmiechu i poprawić stan zdrowia zębów.
Większość ludzi uważa, że ortodoncja to współczesny wynalazek. Jednak faktem jest, że leczenie ortodontyczne istnieje prawie tak samo długo, jak sama stomatologia. Historia ortodoncji rozpoczęła się w starożytnej Grecji i Rzymie, kiedy ludzie zaczęli dostrzegać związek między zdrowymi zębami a ogólnym stanem zdrowia. Oczywiście współczesna ortodoncja wygląda dziś zupełnie inaczej.
Kiedy wynaleziono aparat ortodontyczny?
Aparaty ortodontyczne są używane od wieków w celu poprawy uśmiechu i zdrowia jamy ustnej. W XVIII wieku ojciec nowoczesnej stomatologii – Pierre Fauchard, przedstawił bardziej nowoczesne podejście do ortodoncji. W 1728 roku napisał książkę o metodach prostowania zębów.
Rzeczywista praktyka usług ortodontycznych oddzieliła się od stomatologii ogólnej na początku XIX wieku. Pierwsze aparaty z drutu zostały użyte w 1819 r., a pierwsze aparaty elastyczne (ruchome) wkrótce potem w 1843 r.
Jak aparat ortodontyczny prostuje zęby?
Jak działają aparaty ortodontyczne? Korygują one problemy z ustawieniem zębów poprzez wywieranie na nie lekkiego, stałego nacisku. Wywołuje to zmiany w kości wokół korzeni, dzięki czemu ząb może zostać przesunięty do nowej pozycji.
Proces ten przebiega bardzo powoli, ponieważ następujące kolejno zanik oraz powstawanie nowej kości zachodzą w tempie zgodnym z możliwościami organizmu.
Siłę nacisku dostosowuje się indywidualnie i można nią manipulować w trakcie leczenia ortodontycznego. Dzięki temu, w ciągu całego leczenia nacisk ten przesuwa zęby do pożądanej pozycji. Po zakończeniu leczenia i zdjęciu aparatu ortodontycznego zwykle nosi się aparat utrzymujący (retencyjny), aż do momentu ustabilizowania się zębów w nowym położeniu.
Wszystko to jest to możliwe dzięki temu, że tzw. ozębna (włókna, które zakotwiczają zęby w kości) nieustannie reaguje na rozciaganie i ucisk. Kiedy na ząb działa siła, kość ulega zniszczeniu (resorpcja) po stronie, która jest „ściskana”. Kość jest również „nadbudowywana” po przeciwnej stronie. Podczas gdy resorpcja zachodzi w ciągu kilku dni, proces jej tworzenia może trwać kilka miesięcy, co wyjaśnia, dlaczego leczenie aparatem ortodontycznym wymaga dłuższego czasu dla uzyskania korzystnych rezultatów.
Aparaty ortodontyczne – rodzaje?
Jeśli zdecydujesz się na założenie aparatu ortodontycznego, dzięki nowoczesnej technologii, możesz wybierać spośród wielu ich rodzajów. Poniżej przedstawiamy kilka dostępnych wariantów:
Tradycyjny aparat ortodontyczny
To jeden z najbardziej tradycyjnych aparatów. Urządzenia te składają się z zamków ze stali nierdzewnej, które mocuje się na łukach. Urządzenia te składają się z zamków ze stali nierdzewnej, które mocuje się na łukach zębowych, do przedniej części zęba, specjalnym klejem kompozytowym i pozycjonuje przy wykorzystaniu odpowiednich narzędzi ortodontycznych. Następnie do zamków dołączane są lekkie druty, które mocuje się za pomocą maleńkich gumek (ligatur).
Ceramiczne aparaty ortodontyczne
Urządzenia te działają podobnie jak tradycyjne aparaty ortodontyczne, z tym, że zamki metalowe są zastąpione ceramicznymi. Jeżeli pacjentowi zależy na tym, aby aparat na zęby był mniej widoczny, jego zamki mogą być przezroczyste lub w kolorze zębów.
Aparat językowy (aparat lingwalny)
Podobnie jak większość innych aparatów ortodontycznych, urządzenia te wykorzystują zamki i druty do korygowania problemów z ustawieniem zębów. Jednak zamki przymocowane są do wewnętrznej strony zębów. Na założenie aparatu lingwalnego najczęściej decydują się osoby, którym zależy na maksymalnym ukryciu aparatu ortodontycznego w jamie ustnej. Wiąże się to jednak często z problemami z wymową oraz kaleczeniem języka przez zamki.
Aparat samoligaturujący
To taki rodzaj aparatu na zęby, który nie wymaga gumek do przymocowania do metalowego łuku, dlatego też znany jest pod nazwą „samoligaturujący”. Zamiast tego, drut zatrzaskiwany jest w każdym z zamków przymocowanych do zębów.
Jaki aparat ortodontyczny wybrać? Wszystko to zależy od potrzeb danego pacjenta, planu leczenia i możliwości finansowych.
Ile trwa leczenie ortodontyczne?
Jeśli chodzi o długość leczenia, średnio większość pacjentów nosi aparat przez 1,5-2 lata. Jednak ostateczny okres leczenia w dużej mierze zależy od złożoności wady i indywidualnych czynników.
Na początek ortodonta wykonuje zdjęcia rentgenowskie i modele zębów w celu zdiagnozowania problemów ze zgryzem i/lub problemów estetycznych. Planowanie leczenia obejmie dyskusję na temat terminów, dostępnych opcji korekty danego problemu oraz wszelkich obaw i pragnień (np. koszt, estetyka, komfort i czas wykonania).
Przestrzeganie zaleceń lekarza stomatologa lub ortodonty odgrywa kluczową rolę w przebiegu i długości leczenia.
Co należy wiedzieć przez założeniem aparatu ortodontycznego? – najczęściej zadawane pytania
Jak długo trwa leczenie zębów aparatem ortodontycznym?
Czas potrzebny do skorygowania problemów ortodontycznych za pomocą aparatu ortodontycznego zależy od różnych czynników – najważniejszym z nich jest nasilenie problemu.
Podczas gdy lekarz ortodonta może naprawić drobne problemy, takie jak łagodne skrzywienie zębów lub problemy z odstępami (tremami) między nimi, w ciągu 6-8 miesięcy, to bardziej złożone problemy dotyczące zgryzu mogą wymagać leczenia nawet przez kilka lat.
Innym czynnikiem jest przestrzeganie zasad przez pacjenta. Jeśli pacjent ciągle odrywa zamki, zdejmuje wyciągi lub wyjmuje aparat ruchomy, to czas leczenia znacznie się wydłuży.
Kiedy zęby zaczynają się prostować po założeniu aparatu ortodontycznego?
Zęby zaczną się przesuwać, gdy tylko lekarz ortodonta połączy zamki z drutem ortodontycznym. Napięcie w drucie zacznie powodować przesuwanie zębów. Już przed pierwszą wizytą kontrolną powinieneś zauważyć różnicę. Podczas każdej kolejnej wizyty kontrolnej lekarz ortodonta wymienia drut ortodontyczny na taki, który nadal będzie wywierał nacisk na zęby w celu ich przesunięcia i wyrównania.
Dlaczego czasami usuwa się zęby przed założeniem aparatu ortodontycznego?
Lekarz ortodonta może być zmuszony do usunięcia jednego lub większej ilości zębów, jeśli w łuku nie ma wystarczająco dużo miejsca, aby pomieścić wszystkie zęby w idealnym zgryzie. W takich przypadkach ortodonta może zdecydować się na usunięcie zębów mądrości lub zębów przedtrzonowych (czwórek bądź piątek) w celu stworzenia przestrzeni w szczękach.
Czy usuwanie zębów przed założeniem aparatu ortodontycznego może być niebezpieczne?
Nie, jeśli jest proponowane przez lekarza ortodontę. Jest to normalny i częsty etap leczenia ortodontycznego. Jeżeli proces usuwania zęba zostanie wykonany prawidłowo, ryzyko wystąpienia niepożądanych skutków jest minimalne.
Jak myć zęby z aparatem ortodontycznym?
Należy szczotkować zęby pastą z fluorem co najmniej dwa razy dziennie (najlepiej po posiłkach), przez co najmniej dwie minuty za każdym razem. Najlepiej jednak czyścić zęby po każdym posiłku. Warto pamiętać, aby szczotkować wszystkie powierzchnie zębów: przód, tył, a także powierzchnie żujące. Szczególnie uważnie czyść miejsca między drutami a zębami oraz między zamkami a dziąsłami – właśnie tam łatwo mogą uwięzić się cząstki jedzenia. Warto zaopatrzyć się także w szczoteczki jednopęczkowe czy takie do przestrzeni międzyzębowych. Ponadto doskonałym narzędziem ułatwiającym zachowanie idealnej higieny jest irygator stomatologiczny.
Czym myć zęby z aparatem ortodontycznym?
Należy wykorzystywać tradycyjną szczoteczkę do zębów. Jednak, jeśli masz problemy z czyszczeniem obszarów w pobliżu zamków i drutów, istnieją pewne specjalne narzędzia, które mogą w tym pomóc. Jednym z nich jest szczoteczka międzyzębowa. Ma ona małą wypustkę z włosiem. Należy używać jej bardzo delikatnie i ostrożnie, aby wyczyścić małe przestrzenie pod drutami oraz wokół opasek i zamków, a przy tym nie uszkodzić aparatu.
Innym specjalnym narzędziem czyszczącym jest irygator doustny lub „wodotrysk”. Urządzenie to wystrzeliwuje niewielki strumień wody pod ciśnieniem, co może pomóc w usunięciu kawałków jedzenia, które utknęły w zakamarkach. Choć jest łatwy w użyciu, irygator nie zastępuje szczoteczki do zębów ani nici dentystycznej — ale stosowany wraz z odpowiednimi technikami szczotkowania i nitkowania może być bardzo skuteczny.
Podsumowanie – czy warto założyć aparat ortodontyczny?
Aparaty ortodontyczne z powodzeniem są stosowane od wielu lat i nadal zapewniają doskonałe rezultaty. Przy tak wielu nowoczesnych opcjach do wyboru w odniesieniu do typu i wyglądu aparatu, jest on świetną opcją dla tych, którzy chcą poprawić zdrowie jamy ustnej i pewność siebie.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o wyrównaniu uśmiechu i korekcji wad zgryzu, warto porozmawiać na ten temat ze swoim dentystą lub ortodontą.
Ponadto, należy zauważyć, że podczas gdy niektórzy dentyści świadczą usługi ortodontyczne, to lekarz ortodonta jest specjalistą, który posiada dodatkowe wykształcenie w kierunku przebiegu procesów wpływających na ustawienie zębów, a także wzrost i rozwój szczęki.
Ortodonci mają doświadczenie i umiejętności niezbędne do zarządzania szeroką gamą od prostych do trudnych problemów ortodontycznych. Dzięki temu – Ty, jako pacjent – będziesz mógł osiągnąć oczekiwane rezultaty w najbezpieczniejszy sposób.