Ekstrakcja ósemek jest jednym z najczęściej przeprowadzanych zabiegów stomatologicznych. Na czym dokładnie polega cały proces i jakie są wskazania do przeprowadzenia tego zabiegu?
Zebraliśmy wszystkie najważniejsze informacje dotyczące ekstrakcji ostatnich zębów trzonowych. Jeśli czeka Cię usuwanie ósemki, sprawdź czego możesz się spodziewać.
Czym są ósemki?
Ósemki, znane również jako trzecie zęby trzonowe, są ostatnimi zębami, które rozwijają się w łuku zębowym. Ilość i stopień złożoności budowy tych zębów są uwarunkowane w dużej mierze czynnikami genetycznymi. Człowiek może posiadać cztery ósemki – po jednej w każdej ćwiartce jamy ustnej (górna lewa, górna prawa, dolna lewa, dolna prawa). Zdarza się jednak, że u danej osoby nie rozwijają się wszystkie ostatnie zęby trzonowe lub nawet nie kształtuje się żaden z nich.
Nazwa „ósemka” bierze się z położenia tego zęba jako ostatniego w łuku, licząc od siekacza centralnego.
Zęby te są zębami trzonowymi, co oznacza, że zazwyczaj maja kilka korzeni. Ich anatomia jest na tyle zróżnicowana że bez zdjęcia i konsultacji z lekarzem dentystą nie da się przewidzieć ciężkości ich ekstrakcji. Mogą być bardzo proste do usunięcia, jak również przy obecności wielu korzeni, braku wyrznięcia do jamy ustnej (ząb tkwiący w kości) ich ekstrakcja potrafi przysporzyć nieco problemów, staje się czasochłonna i okres rekonwalescencji trwa dłużej.
Ósemki znane jako zęby mądrości
Spotkałeś się kiedyś z określeniem „ząb mądrości”? Termin ten odnosi się właśnie do ósemek. Nazwa ta wynika z faktu, że pojawiają się one w jamie ustnej dość późno, najczęściej w wieku 17-25 lat, kiedy to człowiek jest już bardziej dojrzały i zdolny do podejmowania rozsądnych decyzji.
Warto zauważyć, że nazwa „ząb mądrości” nie jest terminem naukowym używanym przez stomatologów. Fachowo zęby te są określane jako trzecie zęby trzonowe lub po prostu ósemki. Nazwa „ząb mądrości” jest bardziej popularna w języku potocznym i została nadana ze względu na symboliczne znaczenie związane z wyrzynaniem się ostatnich zębów.
Przyczyny zalecenia ekstrakcji ósemek
Istnieje wiele czynników, wpływających na decyzję o ekstrakcji ósemek. Dlaczego stomatolodzy często zalecają usuwanie ostatnich zębów trzonowych?
Brak miejsca w łuku zębowym
Jest to jedna z najczęstszych przyczyn konieczności ekstrakcji. Często ósemki rozwijają się w nieprawidłowym kierunku lub są zatrzymane w kości. Może to prowadzić do nacisku na sąsiednie zęby, powodując ból i dyskomfort. Może też dochodzić do przemieszczenia czy resorpcji zębów sąsiednich, a także tworzenia kieszeni kostnych i dziąsłowych.
Ryzyko infekcji i próchnicy
Zęby te są umiejscowione w trudno dostępnych obszarach jamy ustnej, co utrudnia utrzymanie ich w czystości. Ze względu na to, że ich dokładne szczotkowanie i oczyszczanie z nagromadzonej płytki nazębnej jest utrudnione, zwiększa się ryzyko powstawania próchnicy oraz infekcji tkanek okołowierzchołkowych (zapalenie miazgi lub przyzębia).
Ból i dyskomfort
Jeśli ósemki rosną w nieprawidłowym kierunku lub są częściowo zatrzymane w kości, mogą powodować ból, dyskomfort, a nawet stany zapalne dziąseł. Usunięcie tych problematycznych zębów może przynieść ulgę i poprawić komfort pacjenta.
Przygotowanie do ortodoncji
Czasami usuwanie ósemek jest częścią planu leczenia ortodontycznego. W przypadku braku miejsca w łuku zębowym lub kiedy ósemki wpływają na rozmieszczenie innych zębów, ich usunięcie może być konieczne przed rozpoczęciem leczenia ortodontycznego w celu stworzenia odpowiedniego miejsca dla innych zębów i poprawy zgryzu.
Powikłania związane z ósemkami
Nieprawidłowe wyrzynanie się ósemek może prowadzić do powikłań, takich jak powstanie torbieli. Torbiele mogą negatywnie wpływać na sąsiednie struktury w jamie ustnej i wymagać bardziej skomplikowanych zabiegów chirurgicznych. Usunięcie ósemek w odpowiednim czasie może pozwolić na uniknięcie tego typu powikłań.
Decyzja o usuwaniu ósemek zależy od indywidualnej oceny lekarza stomatologa. W trakcie wizyty w gabinecie Twój stomatolog przeprowadzi szczegółowe badanie jamy ustnej, wykona odpowiednie badania obrazowe i weźmie pod uwagę Twój stan zdrowia, objawy i inne czynniki, aby ocenić, czy usuwanie ósemek jest konieczne dla zdrowia jamy ustnej i ogólnego komfortu.
Przygotowanie do zabiegu
Przed zabiegiem usuwania ósemek pacjent powinien odbyć konsultację ze stomatologiem. Lekarz przeprowadzi dokładne badanie jamy ustnej i wykonanie zdjęć rentgenowskich, które pomogą w ocenie położenia ósemek. Na podstawie tych danych będzie można określić plan leczenia i zdecydować, czy ekstrakcja jest niezbędna.
Przed samym zabiegiem stomatolog może zalecić pewne przygotowania. W przypadku, gdy planowana jest ekstrakcja ósemek, najczęściej stosowaną metodą znieczulenia jest znieczulenie miejscowe, jednak w niektórych przypadkach może być konieczne zastosowanie znieczulenia ogólnego. W takiej sytuacji pacjent powinien przestrzegać zaleceń dotyczących diety i spożycia płynów przed zabiegiem.
Jak przebiega zabieg usuwania ósemki?
Istnieją różne metody usuwania ósemek, które są stosowane w zależności od konkretnej sytuacji klinicznej, położenia zęba i jego stanu.
Ekstrakcja zwykła
To najczęstsza metoda usuwania ósemek, która jest stosowana w przypadku, gdy ząb jest w pełni wyrznięty i ma odpowiednio ukształtowane korzenie. Po znieczuleniu miejscowym lekarz stomatolog używa kleszczy lub dźwigni, do chwycenia zęba (bądź podważenia) i delikatnego obracania w celu uwolnienia go z kości. Następnie ząb jest wyjmowany przy użyciu kontrolowanego ruchu. W przypadku tej metody może się zdarzyć, że nie wystąpi konieczność założenia szwów.
Dłutowanie
Metoda dłutowania jest stosowana, gdy ząb jest zatrzymany w kości, częściowo wyrznięty lub ma nietypowe położenie, bądź jest mocno zniszczony. W tym przypadku lekarz stomatolog wykonuje nacięcie w dziąśle i/lub w kości, aby uzyskać dostęp do zęba. Następnie korzystając z odpowiedniego narzędzia lekarz delikatnie oddziela ząb od otaczających tkanek i usuwa go.
Podział zęba na części
Ta metoda jest stosowana, gdy ząb ma złożoną anatomię, jest skrzywiony lub zatrzymany w kości w trudno dostępnym miejscu. Stomatolog dokonuje podziału zęba na mniejsze części, które są usuwane oddzielnie. Po usunięciu ósemki dokonuje się dokładnego oczyszczenia i zszycia rany.
Czy można usunąć ósemkę, zanim się wyrznie?
Istnieje możliwość usunięcia ósemki, która jeszcze się nie wyrznęła lub jest tylko częściowo wysunięta z dziąsła. W takich przypadkach ósemka jest często nazywana „zatrzymaną” lub „zaklinowaną”. Decyzja o usunięciu zatrzymanej ósemki zależy od kilku czynników.
Jeśli zatrzymana ósemka powoduje problemy, takie jak ból, obrzęk, infekcje, uszkodzenie sąsiednich zębów lub krzywienie się innych zębów, lekarz może zalecić jej usunięcie.
Zatrzymane ósemki mogą wiązać się z ryzykiem powikłań, takich jak rozwinięcie torbieli, przemieszczenie sąsiednich zębów, uszkodzenie struktur anatomicznych (np. nerwów) lub zakażenie. Jeśli istnieje duże ryzyko wystąpienia takich powikłań, usunięcie ósemki może być konieczne.
Lekarz stomatolog może również przewidzieć, w jakim kierunku będzie rosnąć ząb. Jeśli ósemka jest zatrzymana w taki sposób, że nie ma szansy na prawidłowe wyrznięcie, lekarz może zalecić jej usunięcie, aby uniknąć przyszłych problemów.
Ponadto niekiedy dokonuje się tzw. germektomii czyli usunięcia zawiązków ósemek, gdyż bywa ona prostsza niż ekstrakcja w pełni ukształtowanego zęba. Dodatkowo ułatwia ona leczenie ortodontyczne jeśli wiemy że łuki zębowe są wąskie i brakuje miejsca na zęby ósme.
Usuwanie ósemki Warszawa — co po zabiegu?
Po zabiegu usuwania ósemek możesz odczuwać pewne dolegliwości. Ważne jest, aby pamiętać, że doświadczane odczucia mogą różnić się w zależności od indywidualnych czynników, takich jak skomplikowanie przebiegu ekstrakcji, stan Twojego zdrowia i reakcja organizmu na zabieg.
Pamiętaj, że ból i lekki dyskomfort jest naturalną odpowiedzią po zabiegu ekstrakcj. Ból może być łagodny do silnego i może utrzymywać się nawet przez kilka dni. Lekarz stomatolog przepisze odpowiednie leki przeciwbólowe lub zaleci stosowanie leków dostępnych bez recepty w celu złagodzenia tych nieprzyjemnych objawów.
Oprócz tego u większości pacjentów pojawia się obrzęk w okolicy usuwanego zęba. Twoja twarz i policzki mogą być lekko opuchnięte, szczególnie w ciągu pierwszych kilku dni po zabiegu. W celu zmniejszenia opuchlizny warto stosować zimne okłady.
Po zabiegu pacjent powinien skupić się na odpowiednim leczeniu i pielęgnacji rany, aby uniknąć powikłań. Stomatolog zazwyczaj zaleca stosowanie okładu chłodzącego w celu zmniejszenia obrzęku oraz unikanie aktywności fizycznej i spożywania gorących pokarmów. Ważne jest również przestrzeganie zaleceń dotyczących higieny jamy ustnej, w tym ostrożne szczotkowanie zębów.
W trakcie gojenia się rany mogą wystąpić pewne objawy, takie jak obrzęk, bolesność czy lekkie krwawienie. Pamiętaj, że w większości przypadków są one normalnymi skutkami zabiegu i powinny ustąpić w ciągu kilku dni. Jednak, jeśli objawy nasilają się lub utrzymują się przez dłuższy czas, ważne jest skonsultowanie się ze stomatologiem.
Pamiętaj, że po usunięciu ósemek ważne jest odpowiednie postępowanie, dbanie o ranę i przestrzeganie zaleceń stomatologa w celu zapewnienia pełnego powrotu do zdrowia.