Czy Twój stomatolog zalecił Ci wykonanie tomografii CBCT, a może gdzieś słyszałeś o tym badaniu i zastanawiasz się jak przebiega?
Jak wygląda badanie, czego można się z niego dowiedzieć i na co należy zwrócić największą uwagę? Zebraliśmy wszystkie najważniejsze informacje na temat tomografia CBCT.
Czym jest tomografia?
Tomografia komputerowa (CT) szczęki i żuchwy jest narzędziem diagnostycznym, które może być używane przez dentystę do uzyskania szczegółowych obrazów struktur zębów i otaczającej kości. Ta procedura umożliwia lekarzowi zapoznanie się z niedostępnymi w badaniu klinicznym obszarami, takimi jak np.: korzenie zębów czy stawy skroniowo-żuchwowe.
Jak przebiega CBCT?
Podczas tomografii narządu żucia pacjent stoi nieruchomo, a urządzenie do skanowania krąży wokół jego głowy, wykonując serię zdjęć, które są następnie przetwarzane przez komputer i tworzą trójwymiarowy obraz szczęki i zębów.
Zwykle czas trwania badania wynosi około 1-2 minut, a czas oczekiwania na wyniki może się różnić w zależności od placówki medycznej i rozległości badanego obszaru.
W jakich przypadkach wykonuje się badanie?
Tomografia szczęki i żuchwy może być stosowana w celu diagnozowania różnych schorzeń związanych z zębami i otaczającą kością. Poniżej przedstawiamy kilka sytuacji, kiedy warto rozważyć wykonanie tomografii zębów:
- Planowanie leczenia implantologicznego — CBCT umożliwia przybliżoną ocenę gęstości kości, jej kształtu i wymiarów oraz położenia sąsiednich struktur anatomicznych, co pozwala na dokładne zaplanowanie procedury implantacji, tak aby uniknąć uszkodzenia istotnych struktur.
- Diagnostyka chorób zębów i tkanek miękkich — tomografia może pomóc w wykryciu nieprawidłowości, takich jak torbiele, guzy, infekcje, urazy.
- Ocena systemu kanałowego — CBCT pozwala na dość dokładne zobrazowanie kanałów zębowych, co jest pomocne w planowaniu leczenia endodontycznego (leczenia kanałowego).
- Ocena kształtu i objętości kości — tomografia zębów pozwala na dokładne określenie kształtu i objętości kości, co jest istotne dla planowania leczenia stomatologicznego, ortognatycznego. Dzięki temu można ocenić, czy występują nieprawidłowości w budowie kości, które mogą wpłynąć na skuteczność leczenia, można również zaplanować przebieg operacji i cięć.
- Diagnostyka chorób przyzębia — tomografia zębów może pomóc w diagnozowaniu chorób przyzębia, co umożliwia dokładniejsze i bardziej ukierunkowane zaplanowanie leczenia.
- Ocena struktur anatomicznych w okolicy zębów — CBCT umożliwia dokładne zobrazowanie struktur anatomicznych, takich jak nerwy, naczynia krwionośne, mięśnie i stawy skroniowo-żuchwowe, co jest szczególnie ważne w przypadku planowania leczenia chirurgicznego. Tomografia zębów może być również pomocna w diagnozowaniu chorób stawów skroniowo-żuchwowych oraz w ocenie przestrzeni powietrznych i tkanek miękkich w jamie ustnej.
W każdym przypadku decyzja o wykonaniu tomografii zębów powinna być podjęta przez lekarza stomatologa lub specjalistę radiologa, po dokładnym wywiadzie i badaniu pacjenta oraz po ocenie wskazań i korzyści z badania.
Czym różni się tomografia komputerowa od tomografii stożkowej?
Zwykły tomograf komputerowy (CT) i tomograf skanujący kości szczęki i żuchwy (zwany również tomografią stożkową lub CBCT) to dwa różne rodzaje tomografii, które różnią się głównie obszarem ciała, który jest badany, zastosowaniem diagnostycznym i sposobem wytwarzania obrazów.
Zwykły tomograf (CT) jest szeroko stosowany w medycynie, aby uzyskać obrazy różnych części ciała, takich jak głowa, klatka piersiowa, brzuch i miednica.
Zwykły tomograf komputerowy wykorzystuje promienie rentgenowskie do wytwarzania obrazów przekrojowych ciała. Pacjent jest położony na stole, który przesuwa się przez otwór w urządzeniu, podczas gdy źródło promieni rentgenowskich krąży wokół pacjenta, tworząc wiele obrazów przekrojowych ciała.
Urządzenie CT składa się z serii rentgenowskich skanów, które są wykorzystywane do tworzenia precyzyjnych trójwymiarowych obrazów wewnętrznych struktur ciała, takich jak kości, narządy i tkanki miękkie. CT może być stosowane do diagnozowania różnych stanów, takich jak urazy, choroby nowotworowe, choroby naczyń krwionośnych, choroby płuc, choroby wątroby i inne.
Tomografia stomatologiczna jest specjalnym rodzajem tomografii, która jest stosowana w stomatologii do badania szczęki i żuchwy. Ta procedura skanowania może umożliwić lekarzowi stomatologowi uzyskanie precyzyjnych obrazów struktur kości twarzy, w tym zębów, korzeni zębów, zatok szczękowych i stawu skroniowo-żuchwowego.
Zwykły tomograf komputerowy jest bardziej wszechstronny i może być stosowany do obrazowania całego ciała, podczas gdy tomografia skanująca kości szczęki i żuchwy jest bardziej specjalistyczna i służy do diagnostyki ściśle określonego obszaru. Ponadto CBCT umożliwia większą redukcję stosowanego promieniowania.
Czy tomografia szczęki daje dokładne wyniki?
Dokładność tomografii zębów CBCT zależy od kilku czynników, w tym od rodzaju aparatu i parametrów technicznych, umiejętności osoby wykonującej badanie oraz od stanu jamy ustnej pacjenta.
Parametry techniczne aparatu, takie jak rozdzielczość obrazu, czas trwania badania, liczba projekcji i wielkość pola widzenia, wpływają na jakość i dokładność uzyskiwanych obrazów. Aparaty o wyższej rozdzielczości pozwalają na uzyskanie bardziej szczegółowych obrazów, co zwiększa dokładność diagnostyczną badania. Przed umówieniem się na badanie tomografii szczęki zawsze warto sprawdzić, jaki sprzęt i metody wykorzystywane są w wybranym przez nas gabinecie stomatologicznym.
Dodatkowo warto podkreślić, że umiejętności osoby wykonującej badanie są równie ważne jak parametry techniczne aparatu. Technik musi odpowiednio ustawić parametry badania, aby uzyskać najlepszą jakość obrazów, a także dokładnie zinterpretować uzyskane wyniki. Z tego względu kluczowe jest również sprawdzenie kwalifikacji i doświadczenia stomatologa, który będzie odpowiedzialny za wykonanie badania.
Stan jamy ustnej pacjenta, w tym obecność zębów, implantów, wypełnień, metalowych elementów protetycznych czy artefaktów ruchowych, również może wpłynąć na dokładność tomografii zębów CBCT. Dlatego też przed wykonaniem badania pacjent powinien poddać się dokładnej diagnostyce jamy ustnej, a także dokładnie poinformować stomatologa o wszelkich implantach, wypełnieniach i protetycznych elementach metalowych.
Dokładność interpretacji uzyskanych obrazów przez lekarza radiologa jest kluczowa dla właściwej diagnozy i planowania leczenia. Dlatego też ważne jest, aby wykwalifikowany radiolog dokładnie przeanalizował uzyskane obrazy i odpowiednio je zinterpretował.
Podsumowując, dokładność tomografii zębów CBCT zależy od wielu czynników, w tym od parametrów technicznych aparatu, umiejętności technika radiologa, stanu jamy ustnej pacjenta oraz interpretacji obrazów przez lekarza radiologa. Wszystkie te czynniki muszą zostać odpowiednio uwzględnione, aby uzyskać jak największą dokładność diagnostyczną badania.